Kedi ve Köpeklerde Epilepsi

31 October 2017

1982 Eskişehir doğumlu olan Uzman Veteriner Hekim Ş. Tuğrul Kunt, 2007 yılında Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı üniversitenin Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde Veteriner Cerrahi Uzmanı unvanını aldı. Daha sonra Edinburgh, Münih ve Cambridge'de cerrahi ve ortopedi üzerine eğitim gördü. Halen Ege Üniversitesi'nde doktora eğitimini sürdüren Kunt, aynı zamanda kendi kliniğinde kurucu hekim ve Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme & Farmakokinetik Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde araştırmacı olarak görev yapmaktadır.

31 October 2017
2051 Görüntülenme
YORUM

Kedi ve Köpeklerde Epilepsi

Epilepsi, beyinde herhangi bir bölgenin kontrolsüz aktivite göstererek nöbetlere sebep olmasıdır. Bu konuda pek çok araştırma yapılmış olmasına rağmen epilepsinin kesin olarak sebebi henüz bulunamamıştır. Epilepsi tek bir hastalık değil, komplike bir durumdur. Beyin kaynaklı olabileceği gibi beyin dışı problemlerden de kaynaklanabilir. Örneğin kedilerin bazı viral hastalıkları (Lösemi, FIP vb...) ya da beyni etkileyen bazı bakteriyel, fungal ya da protozoal enfeksiyonlar, beyin dokusu tümörleri, ödem, beyin kanaması, kafa travmaları gibi problemler de epilepsiye sebep olabilir. Ayrıca zehirlenmeler, böbrek hastalıkları, kan şekeri düşmesi, sinir ve kas sistemi problemleri gibi vakalar da epileptik nöbetlere sebep olabilirler.

Epilepsi, genelde bir yaş altındakilerde konjenital, enfeksiyonlara ve toksinlere bağlı ortaya çıkarken, 1-6 yaş arasında idiyopatik ve 6 yaş üstündekilerde ise tümör ve yangılara bağlı olarak ortaya çıkar. Kedilerde idiyopatik epilepsi daha çok 6 ay-3 yaş arası görülür. Yapılan çalışmalar epilepsinin kedilerde yüzde 1 oranında, köpeklerde ise yüzde 5 oranında görüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Daha çok 6 ay ile 2 yaş arası ortaya çıkan bir hastalıktır.

Nöbet öncesi fark edebileceğimiz belirtilere değinecek olursak, kedi ve köpeklerde epileptik nöbetten önce kafa sallama, çiğneme, yalanma, seğirmeler gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Köpekler genellikle oturarak ya da yatarak nöbete girerler. Kısmi bilinç kaybı, gözlerdeki anlamsız bakışlardan fark edilebilir. Ayrıca tam bilinç kaybı da şekillenebilir.

Nöbetlerin genellikle üç aşaması vardır. İlk aşamada hayvanın ruhsal halinde değişiklik gözlenir. İnleme, titreme, sallanma ve endişe gibi belirtiler görülür. Bu belirtiler nöbetten saatler önce ya da bir kaç saniye önce bile görülebilir. İkinci aşama kriz durumudur. Aniden kaslarda katılaşma ve şiddetli titreme görülür. Çoğu nöbet bir dakikadan az görülse de uzadığı durumlar da olabilir. Nöbet esnasında bilinç kaybı, idrar kaçırma, dışkılama, salya artışı gibi belirtiler olur. Üçüncü aşamada ise kriz sonrası hayvanın yorgun olduğu görülür. Dışarı çıkmak istemez. Bu birkaç dakika ya da birkaç saat sürebilir. Nöbetler 5 dakikadan daha sık aralıklarla tekrarlıyorsa, en yakın veteriner kliniğiyle temasa geçmek gerekir. Nöbetler 30 dakika ve daha uzun sürerse ölümle sonuçlanabilir.

Epilesili hayvanların bakıcılarının ve sahiplerinin dikkat etmesi gereken şeyler vardır. Psikolojik, duygusal ve fiziksel değişimler epilepsili hayvanlarda hasar yaratır. Hayvanın hayatında stres yaratabilecek yenilikler yapılmamalıdır. Yemek ve egzersiz hep aynı saatte olmalıdır. Günlük rutine değiştirmeden devam etmek en iyi önlemdir. Endişe verici ve heyecanlanmasına sebep olacak şeylerden uzak durulmalıdır. Epilepsili hayvan sigara dumanı, egzoz gazı, oda spreyi, mikrodalga fırınlar gibi sinir sistemini uyarıcı etkenlerden uzak tutulmalıdır. Egzersiz epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkış sıklığını azaltır. Sinir sistemini sakinleştirir. Günde en az 20 dakika egzersiz, epilepsili köpeklere iyi gelir. Kediler ise ev içerisinde huzurlu ve rahat hareket edebilecekleri ortamlarda tutulmalıdırlar. Nöbet geçiren hayvanla sakin ve sevecen bir ses tonu ile konuşmak iyidir. Eşyalara çarparak kendine zarar vermesi engellenmelidir. Ayrıca kedi ya da köpeğiniz epilepsi nöbeti geçiriyorsa onu az ışıklı ve sessiz bir ortamda kriz sonuna kadar tutmanızı öneririm. Yağ içeriği yüksek besinlerle beslemek nöbet sıklığını azaltabilir.