1982 Eskişehir doğumlu olan Uzman Veteriner Hekim Ş. Tuğrul Kunt, 2007 yılında Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı üniversitenin Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde Veteriner Cerrahi Uzmanı unvanını aldı. Daha sonra Edinburgh, Münih ve Cambridge'de cerrahi ve ortopedi üzerine eğitim gördü. Halen Ege Üniversitesi'nde doktora eğitimini sürdüren Kunt, aynı zamanda kendi kliniğinde kurucu hekim ve Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme & Farmakokinetik Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde araştırmacı olarak görev yapmaktadır.
Merhabalar,
Bu zor günlerde herkese sabır ve sağlık dileyerek yazıma başlamak istiyorum.
Coronavirüs enfeksiyonundan korunmak için hepimiz kendimize göre önlemlerimizi alıyor, bu konudaki otoritelerin öneri ve yönlendirmelerini uygulamaya çalışıyoruz. Ben de bir hekim ve iş hayatının çoğunu ameliyathanelerde geçiren bir cerrah olarak bazı konularda sizleri bilgilendirmek istiyorum.
Öncelikle çoğumuz iyi biliyoruz ki Coronavirüs damlacıklar ile taşınarak, ağız burun ve gözlerden vücudumuza giriş yapıyor. Eğer yeteri miktarda virüs bir anda alınırsa daha kısa sürede hastalanabiliyoruz. Öte yandan bizi hastalandırmaya yetmeyecek kadar virüsü bu yollarla alırsak da virüsün üremek için ihtiyacı olan zamanı kısmen hastalık belirtisi göstermeden geçiriyoruz. Sizlere rakamlardan bahsetmek istemiyorum. Öte yandan virüsün ağız burun ve gözlerimize temas ettiğinde orada bir süre kalacağını düşünecek olursak gün içerisinde sık sık el, yüz yıkamak, ağız çalkalamak gibi davranışlar temas etmiş olsak bile virüsün bu organlarımızda kalmasına engel olabilecektir. Özellikle ellerimizi yüzümüze temas ettirmemek bizleri ciddi anlamda koruyucu bir tedbirdir.
Bu hastalık hayatımıza girdiğinden beri herkes antiseptik ve dezenfektanlardan bahsediyor. Peki nedir bu terimlerin anlamları? Dezenfeksiyon, cansız objelerde mikroorganizmaların (sporlar hariç) yok edilmesi veya çoğalmasının engellenmesi işlemidir. Yani yüzeylerin mikroplardan arındırılması işlemine dezenfeksiyon, bunun için kullanılan kimyasal solüsyonlara da dezenfektan ismi verilir. Dezenfektan çok düşük konsantrasyonlarda vücut yüzeyine uygulandığı zaman Antiseptik ismini alır. Antiseptiklerle canlı dokulardan mikroorganizmaların uzaklaştırılması işlemine ise Antisepsi denir. Dezenfeksiyonun fiziksel ve kimyasal uygulamaları mevcuttur. Örneğim bir objeyi ısıya maruz bırakmak, onu kaynatmak veya ateşte tutmak fiziksel dezenfeksiyon sağlar. Diğer yöntem ise kimyasal solüsyonlara maruz bırakarak objeleri dezenfekte etmektir ki bu zaten hayatımızda sıklıkla uyguladığımız bir yöntemdir.
Dezenfeksiyon ve antisepsi konusunda sizlere tavsiyem şudur: Lütfen, sürekli zaman geçirdiğiniz ortamlardaki (eviniz/iş yeriniz) en çok dokunduğunuz kapı kolu, elektrik düğmesi gibi yüzeyleri basit dezenfektanlarla günde iki kere siliniz. Öte yandan dışarıda, kalabalık ortamlarda bir yüzeye dokunmak zorunda kaldığınızda da cebinizdeki antiseptik solüsyonlarla ellerinizi temizleyiniz. İmkânınız varsa en kısa sürede bol sabunla ellerinizi doğru biçimde yıkayınız. Öte yandan bilmeniz gereken bir iki detayı da hatırlatmak isterim. Bu tür kimyasallar ve sabunların aşırı kullanımı bir süre sonra derinizde tahrişlere ve egzama benzeri hastalıklara sebep olabilir. O sebeple el ve cilt bakımınızı da ihmal etmemeniz önemlidir. Eldiven konusunda gelecek olursak da gün içerisinde çok sık olarak değiştirmediğiniz takdirde kullandığınız eldivenler bulaşma açısından faydadan çok zarar getirecek, virüsü üzerlerinde taşıyan odaklar haline gelebilecektir. Bu sebeple sürekli eldiven kullanımını “şahsi görüşüm olarak” önermiyorum.
Geçen ayki yazımızda evcil hayvanlarımızdan bize Coronavirüs bulaşmayacağını, onlarda görülen aynı aileye sahip Coronavirüsün farklı bir türünün insanları hastalandırmayacağını anlatmıştım. Fakat sık sık sorulan diğer bir soru da şu: Özellikle dışarıyla teması olan hayvanlarımız evimize Coronavirüs taşırlar mı? Bence burada yapılması gereken hayvanları birer yüzey olarak kabul etmektir. Teorik olarak elbette virüsü tüylerinde ya da ayaklarında kısa süreliğine bulundurmaları mümkündür. Fakat kedi ya da köpeğiniz, kapı kolu, bankamatik, yürüyen merdiven bandı, kredi kartı gibi şeyler kullanmıyor. Virüsün asıl yayılma yolu insanlar arası direkt ya da indirekt temastır. Bu sebeple lütfen evcil dostlarınızı antiseptik ve dezenfaktanlara maruz bırakmayınız. Bu kimyasallar onların sağlıklarını ciddi anlamda tehdit edebilir. Dışarıdan gelen kedi ya da köpeğinizin patilerini sabunlu bezle silmeniz yeterli olacaktır.
Daha güzel günlerde, daha güzel konuları bir an önce konuşabilmek dileğiyle. Bütün okurlarıma sağlık ve neşe diliyorum. Görüşmek üzere.
Ş. Tuğrul Kunt