COVID-19 Stresinde Ebeveyn Olmak

01 November 2020
Dr. M. Buğra Han ACAR

Uzm. Dr. Muhammet Buğra Han ACAR 1985, Iğdır doğumludur. Liseyi Ordu Fen Lisesi’nde bitiren Dr. Buğra, Eskişehir Osmangazi Ünv. Tıp Fakültesi’ni derece ile bitirip, İzmir Dr. Behçet Uz EAH’de Pediatri asistanlığını tamamlayarak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olarak görev yapmaktadır. İngiltere Birmingham Üniversitesi’nde uyku eğitmenliği eğitimini tamamlamış olup, bunun yanında sosyal pediatri alanında eğitimlere sahiptir. (Yaratıcı drama eğitmenliği, GİDR uygulayıcılığı vd.) Aynı zamanda tiyatro eğitimini Sahne Tozu Tiyatrosu’nda tamamlamış olup, aktif oyuncu kadrosunda sahne almaktadır.

COVID-19 Stresinde Ebeveyn Olmak

  • 01 November 2020
  • 1058 Görüntülenme
  • YORUM

COVID-19'dan bu yana çocuklarda duygusal ve davranışsal zorlukların önemli ölçüde arttığı yapılan son analizlerle daha net göz önüne yakın zamanda serildi. Dahası, önceden zihinsel sağlık sorunları olan çocukların %83'ünün ruh sağlığı semptomlarının daha da kötüleştiği bildirildi.

 

Artık önümüzdeki süre boyunca COVID-19 sırasında ve sonrasında ruh sağlığı hizmetlerine yoğun ve sürekli bir ihtiyaç olacak. İşte bu noktada, pandemi sırasında duygusal ve davranışsal sorunlarla mücadele eden çocuklara etkili bir şekilde ulaşmak ve onları desteklemek için, onlara bakan ebeveynleri ve bakıcıları desteklemek çok ama çok önemli.

COVID-19 bir çocuğun hayatı için önemli değişikliklere ve kısıtlamalara sebep oldu. Bu kısıtlamaların stresi de büyük ölçüde onları önemseyen yetişkinlere düştü. Burada aslında kastım sadece ebeveynler değil... Aynı zamanda çocuk doktorları, öğretmenler, diğer bakım verenler de benzer oranda etkilendiler. Bir ebeveynin artan stresi başlı başına endişe verici iken, stres bilimi, ebeveynler stresli olduğunda çocukların da strese girdiğini uzun zaman önce kanıtlamıştı. Bunu artık hepimiz biliyoruz.

Pandemi nedeniyle çocuklarda yaşanan duygusal ve davranışsal zorluklar konu olunca, sağlık uzmanlarına bu konuda çok büyük görev ve sorumluluk düşüyor. Muhtemelen çoğu aile için ilk temas noktası bizleriz. Ebeveyn stresini azaltmaya ve ebeveyn ile çocuğun refahını artırmaya yardımcı olabilecek hem duygusal destek hem de kanıta dayalı stratejiler sağlamak yaşadığımız şu dönem için oldukça kıymetli.

 

 

Peki biz bu noktada size nasıl yardımcı olabiliriz?

İlk olarak, çocuğunuzun yaşadığı bu zorluğun, kısıtlamaların, yeteri kadar dışarı çıkıp oynayamamasının onda ve sizde yaratmış olduğu stresin fazlasıyla farkındayız. Sizi çok iyi anlıyoruz. Tüm bu zorluklara rağmen hepimizin ve herkesin sağlığı için ne kadar özverili olduğunuzun farkındayız.

İkinci olarak sizin için birkaç önerim olacak.

  1. Dünya Sağlık Örgütü tarafından “öz bakım” diye adlandırdığımız şey şöyle tanımlanır; “Sağlığı geliştirme, hastalıkları önleme ve zorluklarla baş etme becerisidir.”

 

 

Günlük olarak kendiniz için bir şeyler yapmaya ne dersiniz? Mutlaka kendi öz bakımınız için günlük bir rutin oluşturun. Olmazsa olmaz bir sabah kahveniz olsun mesela, akşam üzeri yürüyüşleriniz olsun, sevdiğiniz dizinin bir bölümünü mutlaka izlemek aslında hiç de fena olmaz.

  1. Hadi gelin biz “mükemmel ebeveyn” olmayalım. “Yeterince iyi” ebeveyn olalım.

Kendi sınırlarınızın farkında olmanız ve beklentilerinizin azalması üzerinizdeki yükü anında hafifletecektir. Siz “yeterince iyi” ebeveyn olun ve yaşadığınız her durumda elinizden geleni yapmaya özen gösterin ve sadece “yeterince iyi” olun. Çünkü hiçbir zaman her şeyi mükemmel yapmak mümkün olmayacaktır.

  1. Lütfen o ana odaklanın ve kaliteli zaman geçiren bir ebeveyn olun.

  2. Özellikle sosyal izolasyonun bu denli önemli olduğu bir zamanda kendi ebeveyn kurallarınızı biraz esnetebilirsiniz. Gerekli olduğunda ekran süresinde hafif artışlar yapmak daha sağlıklı bir yaşam için zararlı olmayabilir örneğin.

 

 

  1. Fakat aynı zamanda ekranda ve sosyal medya kullanımında sınırlar belirleyin. Örneğin yatak odasında, akşam yemeğinde, oyun oynandığı sırada ekransız ve telefonsuz bölgeler oluşturmak harika olmaz mı?

Üçüncü söyleyeceklerim direkt olarak çocuklarımıza yönelik…

  1. Mümkün oldukça dışarıda zaman geçirin

  2. Her gün egzersiz ve oyunlar için mutlaka zaman ayırın

  3. Teknoloji her zaman hayatınızda olsun. Ama uygun şekilde. Uzakta yaşayan ya da sosyal izolasyon nedeniyle görüşemediğimiz yakınlarımızla sosyal bağlantılar kurun. Bunun aynı zamanda birbirimize kalpten sarılmanın yolu olduğunu çocuğunuza mutlaka aşılayın.

  4. Çocuklarınızın olumsuz ve umutsuz konuşmalara şahit olmasına izin vermeyin. Endişe verici televizyon programlarına maruz bırakmayın.

  5. Endişe ve kaygı hakkında açık ve dürüst tartışmalar yapın. Çocuklarımızda COVID-19’un yarattığı kaygıyı evcilleştirmek için bu konuyu konuşun.

 

 

  1. Çocuğunuzun oyunda liderlik yapmasına fırsat tanıyın. Beğendiğiniz davranışları ile ilgili övgülerde bulunun.

  2. İyi davranışları pekiştiren aktivitelerde bulunun, onun davrandığı şekilde davranan masal karakterleri olan hikâyeler anlatın.

İnsanlığın nadiren şahitlik edeceği bir dönemden geçiyoruz ve siz bu noktada önemli bir konumdasınız. Sizler “ebeveynlersiniz”. Hem kendi sorumluluğunuza hem de çocuklarınızın sorumluluğuna sahipsiniz. Sizi çok iyi anlıyor ve yürekten destekliyoruz.

 

Uzm. Dr. M. Buğra Han ACAR

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

@drbugraacar


Yorumlar

Yorum Yap

500