“Latife Gazi Mustafe Kemal” İzmirli Bir Kız…

31 May 2018

1950 yılında Ankara'da doğan inşaat mühendisi Ahmet Gürel, Türkiye'nin en zengin Atatürk arşivlerinden birine sahiptir. Gürel 1997'den günümüze 15 ayrı konu başlıklı 300'e yakın Atatürk fotoğrafları sergisi açmıştır.Gürel'in üçü Atatürk albümü olmak üzere; 14 kitabı, 6'sı Kıbrıs temalı 15 belgeseli vardır. Gürel 2012 - 2017 arasında İTK Uşakizade Köşkü Müdürlüğü'nü yapmıştır.

31 May 2018
1510 Görüntülenme
YORUM

“Latife Gazi Mustafe Kemal” İzmirli Bir Kız…

İzmirli bir Türk kızı olan Uşakizade Latife Hanım, Paris Sorbonne Üniversitesi’nde siyaset ve hukuk eğitimi almaktadır. Yıl 1921, Sakarya Savaşı’nın kazanılması üzerine, eğitimini yarım bırakarak; “Babacığım, ben inandım, İzmir kurtulacak, Mustafa Kemal Paşa yakında ordularıyla İzmir’e girecek, ben onların girişini görmek için gideceğim, bana müsaade et.” demiştir. Esir İzmir’inde, Başkomutan Mustafa Kemal’i bekleyen ve bu dileğine kavuşan ve muzaffer komutanın eşi olan Latife Hanım hakkında bugüne kadar birçok kitap yazılmıştır.

“Latife Mustafa Kemal” adını verdiğimiz bu kitapta, Latife Hanım’ın ailesi, çocukluğu, eğitimi, Gazi Mustafa Kemal Paşa ile evliliği ve Gazisiz geçen 51 yıllık yaşantısı yer almaktadır.

Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir’in kurtuluşu günlerinde, Uşakizade Köşkü’nde tanıştığı Latife Hanım ile yaptığı evlilik, onun; “Ben zaten evlenmek için evlenmek istemiyorum. Vatanımızda yeni bir aile hayatı yaratmak için önce kendim örnek olmalıyım.” arzusunun karşılığı olmuştur. Günümüzün medeni nikâhının öncüsü olan bu evliliğe ait anılar, kitabımızda çok geniş şekilde yer almaktadır. Latife Hanım, yaptığı bu izdivaçla Türkiye’nin kurtuluş günlerine, kuruluş günlerine, Cumhuriyet’in ilanına ve devrimlerin başlamasına yakinen tanıklık etmiştir.

Gazi Mustafa Kemal Paşa, Latife Hanım ile yaptığı yurt içi gezilerinde; Türk kadınına verdiği önemi göstermiş ve kadının toplumda olması gereken yeri işaret etmiştir. Gazi’nin Latife Hanım’la yaptığı evliliğin hemen ertesinde gerçekleşen Batı Anadolu ve Çukurova gezileri hep bu amaç çerçevesinde olmuştur. Cumhurbaşkanı olarak Gazi’nin Latife Hanım’la beraber yaptığı “Sonbahar Gezisi” ise; elli gün sürmüş ve karadan toplam 3.000 kilometrelik bir yol kat edilmiştir. Bu gezide yaşananlar, Gazi ve Latife Hanım’ın evliliğinin sona erişi açısından çok önem taşımaktadır.

Gazi Mustafa Kemal Paşa ile Latife Hanım’ın evliliklerini kitabımıza yansıtabilmek için onların en yakın arkadaşlarının anılarına başvurduk. Yaptığımız çalışmalarda, Uşakizade ailesinin tanıklığı ve anıları çok önemli bir yer tutmuştur.

1980 yılında, Prof. Reşat Kaynar’ın başkanlığındaki bir heyet tarafından Latife Hanım’a ait evrak ve belgeler 25 yıl açılmamak kaydıyla iki banka kasasında muhafaza altına alınmıştır. 2007 yılında açılan belgeler için, aile tarafından “açılmama kararı” alınması üzerine, evrakların Türk Tarih Kurumu arşivlerinde saklanmasına karar verilmiştir. Bu belgeler arasında özel hayata ait olanlar ayrılarak diğerlerinin tasnif edilip açıklanması yakın tarihimize ışık tutması yönünden faydalı olabilirdi. Buna rağmen, kitabımızı 570 belge ve 113 fotoğrafla hazırladık.

“Latife Hanım, Gazi Mustafa Kemal Paşa’dan ayrıldıktan sonra yaşadığı 51 yıl süresince, özel hayatlarını sonsuzluğa kadar saygı ile taşımıştır. Yazdığımız, “Latife Gazi Mustafa Kemal adlı bu kitapla, Atatürk’e ve Latife Hanım’a olan şükran borcumuzu bir ölçüde ödeyebildiysek ne mutlu bize”.
Bu giriş yazımız, İş Bankası Kültür Yayınları’ndan geçen ay çıkan, “Latife Mustafa Kemal” adlı kitabımızın önsözüdür. Kitap, ilk olarak, İzmir Kitap Fuarı’nda İş Bankası Kültür Yayınları raflarında yerini aldı.

Bu kitap, İzmirli bir kızın, işgal İzmir’inde başlayan ve “Uşakizade Köşkü’nden, Çankaya Köşkü’ne” gidişinin öyküsüdür.

2002 yılında, İzmir Özel Türk Koleji Uşakizade Köşkü Müdürlüğü görevine başladım. 2012 yılından günümüze, sabırla belge ve fotoğraf biriktirdim. Bu arşiv ile, Gazi’nin 91 günlük yaşantısını, 2007 ve 2017 yıllarında, iki ayrı “İTK Uşakizade Köşkü” anı kitabını kurumsal olarak yaptım. Fakat yeni çıkan bu kitap, Atatürk’ün tek eşi Latife Hanım’ın 76 yılık yaşantısını anlatmaktadır. Tıp doktoru Eren Akçiçek ise bu kitabımda, bana yüzlerce belge bularak, destek oldu.

Bu kitap, niye İş Bankası’ndan çıktı? Çünkü İş Bankası, Atatürk'ün kendi parasıyla kurdurduğu bankadır, biliyorsunuz... Evet bu banka, kurucu müdürlüğünü yaptığım İTK Uşakizade Köşkü’nde, 1924 yılında, fikren kurulmuştur. Onun için sabırla bu kitabın İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkmasını bekledim.

Okumanızı öneririm. Şimdi Türkiye’nin her yerinden ses geliyor, güzel tepkiler alıyorum... Sevgi ile kalın, değerli okurlarımız...

Ahmet Gürel

01.06.2018