Güncel Haberler
1950 yılında Ankara'da doğan inşaat mühendisi Ahmet Gürel, Türkiye'nin en zengin Atatürk arşivlerinden birine sahiptir. Gürel 1997'den günümüze 15 ayrı konu başlıklı 300'e yakın Atatürk fotoğrafları sergisi açmıştır.Gürel'in üçü Atatürk albümü olmak üzere; 14 kitabı, 6'sı Kıbrıs temalı 15 belgeseli vardır. Gürel 2012 - 2017 arasında İTK Uşakizade Köşkü Müdürlüğü'nü yapmıştır.
Kabotaj Ve Denizcilik Bayramı
Kabotaj; bir ülkenin kendi limanları arasında yapılan ticari denizcilik anlamını taşımaktadır. Deniz ticaretinde Kabotaj hakkını ilk kez 16. yy ortalarında denizci bir ülke olan İngiltere kullanmıştır. Devletler kendi ekonomik durumları ve siyasal amaçlarına göre Kabotaj hakkını kullanmışlardır.
Osmanlı Devleti, Türk denizlerinde, yük ve yolcu taşıma hakkını, 1914 yılından itibaren tamamen Batılı devletlere verirken, deniz ulaştırmasının büyük bir bölümü ile limanların işletilmesi yabancıların eline geçmişti. Bu nedenle Türkler, kendi denizlerinde kendi gemileri ile ticaret yapamaz ve seyahat yapamaz durumda idi.
17 Şubat 1923 tarihinde İzmir’de yapılan Türkiye İktisat Kongresi’nde köklü bir geleneği ve büyük bir geçmişi olan Türk denizciliği konusunda önemli kararlara yer verilmiştir.
Lozan Antlaşması ile başlayan süreç, 1 Temmuz 1926 tarihinde, TBMM’de çıkarılan Kabotaj Kanunu’nun yürürlüğe konmasıyla taçlanmıştır. Bu kanunla Türk kara sularında yolcu ve yük taşıma hakkı, Türk gemilerine verildi. Böylece Türkiye’nin denizlerinde tam bağımsızlığı sağlanmış oldu.
Türk Kabotaj Kanunu’na göre; akarsularda, göllerde, Marmara Denizi ile boğazlarda, bütün kara sularında ve bunlar içinde kalan körfez, liman, koy ve benzeri yerlerde, makine, yelken ve kürekle hareket eden araçları bulundurma; bunlarla mal ve yolcu taşıma hakkı Türk yurttaşlarına verildi. Ayrıca; dalgıçlık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, tayfalık ve benzeri mesleklerin Türk yurttaşlarınca yerine getirilebileceği belirtildi. Yabancı gemilerin yalnız Türk limanlarıyla yabancı ülkelerin limanları arasında insan ve yük taşıyabileceği kabul edildi.
Lozan görüşmeleri devam ederken İzmir’de yapılan; Türkiye İktisat Kongresi’nde alınan kararların ardından, Lozan’da alınan tapuyla, İsmet Paşa’nın; “Türkiye’yi esirler ülkesi yapmam.” sözünü unutmamamız gerekir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, millî ekonomi gereğince yabancıların Osmanlı Dönemi’nde kapitülasyonlardan yararlanarak kurdukları ticaret işletmelerini satın alarak devletleştirme girişimlerinde bulunmuştur. Ancak, denizcilik sektörümüzün, bu hakkı gereğiyle kullandığını söylemek mümkün değildir. Yük ve yolcu taşımacılığında deniz yollarını gerektiği gibi kullanamadık. Üç yanı denizlerle çevrili olan ülkemizde, denizciliğimizin gelişip büyümesinde, ülkemizin kurucularının başlattığı çaba yetmemiştir. Bu konuda devletin yeterli olmamasının yanında özel sektörün de yeterli olmadığını görüyoruz.
1 Temmuz 1926 tarihinde, TBMM’ce yürürlüğe konan, Kabotaj Kanunu’nu; “1 Temmuz Kabotaj ve Denizcilik Bayramı” olarak kutluyoruz ve Cumhuriyet ile beraber kutlamaya devam edeceğiz.
Ahmet Gürel
Ararştırmacı-Yazar
03.07.2017
